مشق توحید

محسن علیگو

به نام خدا

در این نوشتار قصد بررسی تخصصی مقوله فرهنگ را از دیدگاه فقهی ندارم بلکه تنها انعکاسی است از ذهنیات چند ساله اخیر:

اگر فرض کنیم فرهنگ یعنی «راه زندگی» و راه زندگی را «دین» بدانیم و بپذیریم کار فرهنگی یا حداقل بخشی از آن «گسترش دین در جامعه» است، حال اگر بخواهیم عنوانی فقهی برای مقوله کار فرهنگی بیابیم شاید بتوان سه عنوان را کاندیدا کرد:1-امر به معروف و نهی از منکر 2- ارشاد و تعلیم جاهل 3- تعظیم شعائر

1-امر به معروف و نهی از منکر:یکی از شرایط این واجب الهی شناخته شده بودن(معروف بودن) آن نیکی است.تا خوبی مسئله شناخته نشده باشد امر کردن به آن وظیفه نیست.البته شاید بتوان گفت معقول هم نیست، اگر کسی خوبی کاری را نداند آیا انجام آن می تواند موجب رشد او شود؟درست است که تمام واجبات تعبدی نیست و نیاز به نیت ندارد ولی اگر فردی به اشتباه تصور کند که حفظ حجاب یعنی حقارت و جدایی از شخصیت انسانی و حال این فرد را امر به حجاب کنیم و او نیز محجبه شود آیا این عمل موجب رشد او می شود؟هر چند که ممکن است گفته شود در این حالت هم موجب رشد جامعه می شود و به تبع آن در رشد آن فرد نیز تاثیر می گذارد.

البته اینجا سوالی پیش می آید که سطح این شناخت تا چه میزان است،اگر فردی شنیده است بیرون گذاشتن موی سر حرام است اما اعتقاد قلبی دارد که خدا برای مسئله ای به این کوچکی(!) ما را عذاب نمی کند و در واقع معنای حرام را حقیقتا نمی داند و یا اینکه معنای حرام را می داند و به علت تبلیغات نادرست اعتقاد قلبی دارد که این حرفها را آخوندها(!) ساخته اند، وآیا می شود سخن را از این هم بالاتر برد و گفت کسی که حکم شرعی را می داند ولی موانع فکری دارد(مثل شبهات اعتقادی گفته شده) و یا حتی موانع خارجی دارد مثل ضعف اقتصادی،لج بازی و یا نگاه های سیاسی،این فرد معروف را در واقع نشناخته است؟(و اگر چنین گفتیم آیا باعث تعطیلی امر به معروف نشده ایم؟)

به هر حال آنچه که مسلم است وقتی امر به معروف واجب و وظیفه است که معروف واجب باشد و مستحبات و فضائل اخلاقی اگر امر به آن جایز باشد، قطعا واجب نیست(و با توجه به اولویت وجوب بر استحباب و اباحه این نکته می تواند در اولویت بندی کارهای فرهنگی راهبردی باشد)

نکته دیگر ظهور کلمه امر است.آیا در آن نگاه بالا به پایین(استعلا) لحاظ شده است (چنانچه بسیاری از بزرگان اصول فقه فرموده اند) و در نتیجه منحصر در شکل دستور است یا اینکه می توانیم معنای آن را وسعت داده تا شامل پیشنهاد و خواهش هم بشود(چنانچه از فحوای کلام شهید مطهری در کتاب ده گفتار برمی آید)

و نکته پایانی اینکه به نظر نمی رسد معروف در ادبیات دینی به معنای امر عرفی و مشهور در جامعه باشد و اگر جامعه ای عملا سخن حقی را متروک گذاشت ولو اینکه حکم شرعی آن را بداند نمی توان گفت مصداق امر به معروف نیست البته مسئله جای تامل بیشتری دارد

ادامه دارد ...

محمد علیگو

"هو"

جان سخن(1)

پرده ای از معانی سوره عصر

*بسم الله الرحمن الرحیم؛ والعصر*   عصر در زبان عربی به معنای فشردن چیزی برای به دست آوردن عصاره و نتیجه آن است. لذا به آبِ میوه ها، عصیر اطلاق می شود. اما به روزگار و زمانه خاصی، عصر اطلاق می شود مانند عصر جدید، عصر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و ... . زیرا این زمان خاص از زمان های دیگر امتیاز یافته به اینکه نتیجه خاصی در آن بروز کرده است. به بخش پایانی روز "عصر” گفته می شود، زیرا در این زمان است که برای تکمیل کارهای روز شتاب می شود تا نتیجه مطلوب از آن کار حاصل شود.(التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج8،ص177و 178)

   درباره اینکه منظور از عصر در آغاز این سوره چیست که به آن قسم خورده اند، سخنان بسیاری گفته شده است مانند اینکه منظور نماز عصر است. یا زمان حضرت مهدی(عج) است یا روزگار ظهور اسلام است یا ... .(المیزان،ج20،ص356)

   باتوجه به اینکه قسم با کلام پس از آن غالبا تناسب دارد، می توان مراد از عصر را همان بخش پایانی روز دانست زیرا در این بخش از روز است که انسان ثمره کار آن روز را می یابد. اگر تاحر و کاسب است، در این هنگام نظر به دخل خود می کند و عایدی آن روز را بررسی می کند و اگر کارگر است، اجرت خود را در آن هنگام دریافت می کند و ماحصل کار خود را به صورت ساختمان یا محصول صنعتی و ... مشاهده می کند و اگر محصل است، دانشی را که آن روز تحصیل کرده است، مجموعا می یابد و ... .و خلاصه نتیجه کار روز در عصر همان روز ظهور و بروز می کند. به همین مناسبت اگر انسان در دامن طبیعت باشد، هنگام عصر در خود نوعی فشار و گرفتگی می یابد که گویا اثر ندای وجدان بیدار اوست که روز خود را صرف چه کرده است؟ به خلاف محیط های شهری که این وجدان را خاموش می کنند و انسان را در غفلت فرو می برند.(زیرا در زندگی شهری همه ساعات یکنواخت است و قابلیت همه انواع فعالت ها را دارد)

پس قرآن کریم براساس آنچه گفته شد، عمر انسانی را تشبیه به روز نموده است. صبح آن، هنگام طفولیت و ظهور نور و نیروهای زندگی است و ظهر آن اوج جوانی است که بیشترین نیروها و فعالیت ها در آن است و روزگار پیری و کهنسالی، عصر و بخش پایانی این روز است که انسان نتیجه تکاپوها و سود حاصل از خرج کردن نیروهای خود در عمر را مشاهده می کند.(این برداشت، مناسب با آیات بعدی است که نظر به عمر انسان و حاصل او در آن دارد).(پرتوی از قرآن ج4، ص246 و 247)

1.می شد آنکس که چو او جان سخن کس نشناخت       من همی دیدم و از کالبدم جان می رفت (حافظ)

احسان کرمانشاهی

حسام یزدی

به نام واله ای که عقل ها را مبهوت خود می سازد و حیران  او می گردند و در عین حال سرشار از رحمت و سرور اویند.

امتحان ،امتحان انشاء بود...

ولی موضوع دلخواه ...

چون امتحان بود همه قلم های خود را آماده برای نوشتن کرده بودند...

و من نشسته ام حیران : چه موضوعی را بنویسم؟؟؟

می دانستم چه موضوعی خوب است و چه موضوعی محبوب استاد!!

اما حقیقت چه؟

همیشه آن موضوعی را نوشتم که مورد پسند استاد باشد و هیچ گاه از درون و از قعر سینه ام آهی برنیامد ...

(زندگی بزرگ و من کوچک شدم  و من همینطور از موضوعی به موضوع دیگر سرگرم بودم)

ناگهان قلم شکست!!!

برگه ام را گرفتند ، من می سوختم از این همه اراجیف که نوشتم و نتواستم موضوعی که واقعا دلخواهم بود را تعیین کنم

انشای من بی موضوع مانده بود!!

امتحان انشا : نحوه ی زندگی

معلم : خداوند متعال

قلم : نعمت ها وامکانات

شکسته شدن قلم :فرسوده شدن امکانات

جلسه ی امتحان: دنیا

موضوع انشا: هدف وجهت زندگی

حامد یزدی

بسم الله الرحمن الرحیم

یَا دَائِمَ‏ الْفَضْلِ‏ عَلَى الْبَرِیَّةِ یَا بَاسِطَ الْیَدَیْنِ بِالْعَطِیَّةِ یَا صَاحِبَ الْمَوَاهِبِ السَّنِیَّةِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ خَیْرِ الْوَرَى سَجِیَّةً وَ اغْفِرْ لَنَا یَا ذَا الْعُلَى فِی هَذِهِ الْعَشِیَّةِ.

وَ اصْبِرْ وَ ما صَبْرُکَ إِلَّا بِاللَّهِ‏( نحل/ 126): (اى پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلم) صبر کن، و صبر تو فقط براى خدا و به توفیق خدا باشد! و: وَ اصْبِرْ عَلى‏ ما أَصابَکَ‏ (لقمان/ 17): و بر آنچه (از آزار مردم) به تو مى‏رسد، صبر کن.

وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ(بقره/ 45): به صبر و خواندن نماز، یارى بجویید.

وَ بَشِّرِ الصَّابِرِینَ الَّذِینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ أُولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ‏ (بقره/ 155)

سَلامٌ عَلَیْکُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ (رعد/ 24): سلام و درود بر شما باد که صبر پیشه کردید، تا عاقبت نیکو یافتید.

امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود: صبر مانند شتر رام و راهوارى است که صاحب خود را بر زمین نمى‏زند(ارشاد القلوب: ج‏1 ص126)

حضرت امیر علیه السّلام فرمود: صبر نسبت به ایمان چون سر است نسبت به بدن، و کسى که سر ندارد، جان ندارد و نیز کسى که صبر ندارد ایمان ندارد

حفص بن غیاث گوید: امام صادق علیه السّلام فرمود: اى حفص هر کس صبر پیشه کند صبرش زود مى‏گذرد و آسایش پیدا مى‏کند، و هر کس بى‏تابى کند آن هم مدتش کم مى‏باشد، بعد از این فرمود صبر را از دست نده و در همه کارهایت شکیبا باش خداوند متعال رسول خود صلى اللَّه علیه و آله را مبعوث کردند و او را به صبر امر کردند(ایمان و کفر-ترجمه الإیمان و الکفر بحار الانوار    ج‏2    118)

خدایا به ما صبر عنایت فرما

صبر صبر صبر

ارواح طیبه شهدا شاد

روح امام امت شاد

روح رفقای گذشته ذوی الحقوق شاد و به حرمة سورة المبارکة الفاتحة مع الصلوات

جواد ارباب

                                                     بی قافیه

حتی بدون قافیه شعر تو خوب بود                         حتی برای دلخوشی یاد تو خوب بود

این روزها که از پی هم در گذشت و رفت                 بی نام تو ولی به یاد تو خوب بود

گویم به آسمان که بپرسید حال من                        آیا بدون آفتاب حال تو خوب بود؟

در این کشاکش بین هوا و دود                               جز من تنفس همه گویا که خوب بود

گرچه ز ماه روی تو محروم بوده ام                           پیغام های گاه به گاه تو خوب بود

اینجا کسی جواب صدایم نمی دهد                         گویم به خود تخلص «تنها» چه خوب بود

                                           یاصاحب الزمان ادرکنی

 محمد علیگو

بسم الله الرحمن الرحیم

1-    غایت کار به اصطلاح فرهنگی در یک مسجد چیست؟

2-    مخاطبین کار فرهنگی در مسجد چه کسانی باید باشند؟

فرضیه­های خام اولیه من:

1- مسجد گذرگاه است، باید این گذرگاه طوری طراحی شود که

• اولاً برای همه گذرگاه باشد اما چراغ آن خاموش نگردد و فعالیت­هایش سست و کمرنگ نگردد که جمع بین این دو موضوع کار سختی است.
• ثانیاً کسانی که به مسجد می­آیند صبغه و رنگ دینی پیدا کنند و در مسیر انسانیت قدم بردارند.
• ثالثاً مسجد باید روی محله تأثیر مثبت بگذارد.

2- با مراجعه به سیره رسول الله مشخص می­­شود که انحصار کار فرهنگی در مسجد در نوجوانان کار اشتباهی است.

اما جهات دیگری هم وجود دارد از جمله این که اکنون که خانواده­ها چنان که باید و شاید تربیت اسلامی فرزندان را به عهده نمی­گیرند و چه بسا بیشتر خانواده­ها نسبت به مذهب لابه شرط و تعداد اندکی نیز به شرط لا باشند و از طرف دیگر نوجوانان روح پاکی دارند و تعلقات دنیا در روح آن­ها رسوخ پیدا نکرده و از طرف دیگر با مسأله نفس­گیر بلوغ جنسی روبه رو هستند شاید در زمان کنونی که وقت و نیرو کم است کار روی آن­ها بهتر و مفیدتر باشد.

اما اگر بخواهیم رسالت مسجد بما هو مسجد را منحصر در فعالیت روی نوجوانان کنیم این اشتباهی بس بزرگ است. اگر بخواهیم کاری اساسی کنیم باید دقیق سیره فرهنگی رسول الله در مسجد را بررسی و توانایی­های لازم را کسب و آن سیره­ی نورانی را اجرا کنیم.

 محسن علیگو

خدایا گفتار خود را با یاد تو آغاز می کنم، و با تشکر از تو خواسته ام را عرضه می دارم، و در همة حالاتم برتو تکیه می کنم، و فقط تو آرزوی من هستی پس آرزوهای من را ناکام مکن.

خدایا به یاد تو پناه می جویم و چنگ می زنم، و به قدرت تو امان می جویم وبه قدرتت خود را متصل می کنم، و به نیروی تو پناه می آورم و یاری می خواهم، و به نور تو هدایت می شوم وازنورت بینش طلب می کنم، خدایی که دانشمندان در علم او حیرانند، و حکیمان در برابر حکمتش تسلیمند؛

 ای بهترین، ای خدای بی نظیر، با زبان سید الساجدین و امام العارفین مشقم را آغاز کردم، تا وسیله ای به درگاهت آورده باشم و نفس بی آبرویم را که همچو قطره ای کدر و آلوده است، در دریای زلال و به انتهایت پاک سازم، از تو می خواهم عنایتی بفرمایی و قلم زدم را جز در راهت، و آنچه محبوب توست قرار مدهی. به حق زین العابدین علیه السلام

جواد ارباب