بسم الله الرحمن الرحیم

ساختار پیشنهادی کانون توحید

ساختار مناسب در حقیقت تنظیم و مدیریت نیروها و مهندسی آنها در جهت هایی حساب شده با توجه به اهداف مجموعه می باشد و نه داشتن یک سری عناوینی لفظی و کلیشه ای .

پس قدم اول در طراحی یک ساختار مناسب برای کانون توحید تعیین و یا فهم هدف کانون توحید می باشد.

به نظر می رسد هدف در مجموعه کانون توحید در سه ساحت کلی قابل تقسیم باشد :

1.      آگاهی سازی معارف دینی و فکری انسان ها (هم مخاطبین فعالیت کانون و هم خود اعضاء کانون)

2.      فراهم سازی و یا ایجاد انگیزه برای مومن شدن و متقی شدن انسان ها(هم مخاطبین فعالیت کانون و هم خود اعضاء کانون )

3.      حفظ و توسعه فعالیت های تشکیلاتی خود مجموعه (کادر سازی)

اگر بپذیریم هدف مجموعه کانون توحید این سه می باشد باید ساختاری تنظیم شود که در جهت رسید به این سه باشد.

در تنظیم ساختار باید چند امر دیگر را هم در نظر داشت : اولا آنکه باید در تنظیم سیستم مجموعه نحوه ی عضو شدن و و بقاء در کانون و نیز شرایط که موجب حذف یک فرد از مجموعه می شود به صورت دقیق و صریح روشن باشد.

ثانیا : ساختار طراحی شده باید به نحوی باشد تا از تمام نیرو های موجود در تمام سطوح آن استفاده شده باشد یعنی باید تمامی افرادی که نیروی این مجموعه حساب میشوند در این مجموعه جایگاهشان تعریف شود و مشخص باشد چرا که این مجموعه سابقه فعالیتش بیش از سی سال است و نیروهایی زبده و متخصص در گرایش های متفاوت زیادی دارد که به علت های گوناگونی تا الان از آنها استفاده مشخصی نشده است.

ثالثا : باید خروجی افراد و جایگاه افرادی که از امور روزمره کانون خارج شده اند کاملا تعریف شده باشد که مثلا وقتی یک فرد از مجموعه به علت های ادامه تحصیلات عالیه و یا شغل و ... از روند فعلی کانون فاصله می گیرند چه جایگاه مشخصی در این سیستم دارند؟ تا از نیروها و تجربیات آنها هم استفاده شود .

رابعا : باید ساختار به نحوی باشد تا هر سه هدف را به بهترین نحو پوشش دهد و یک بعد نباشد.

ساختار پیشنهادی :

شورای سیاست گذاری (هسته ی فکری)

در این ساختار در کنار  مسئول کانون شورای سیاست گذاری می باشد . کسانی که به لحاظ فکری و نظری اهل فکر در سطح کلان در مورد مسائل فرهنگی می باشند که از پیشکسوتان کانون نیز می باشند و به علت های گوناگون شرایط حضور مستمر و روزمره در کانون را ندارند در این هسته و شورا گردهم می آیند و سیاست های کلی و جهت گیری های کلی مجموعه را تنظیم می کنند و علاوه ی بر این به نظارت فعالیت های مسئول کانون هم می پردازند و به لحاظ رتبه ی مسئولیتی هم رتبه ی مسئول کانون می باشند ضمن آنکه مسئول کانون خود عضوی از این شورا باید باشد .

نحوه ی انتخاب اعضاء این شورا باید در جلسه ای که از همه ی پیشکسوتان کانون حضور دارند در بین آنها عده ای که شرایط و دغدغه فعالیت های فرهنگی دارند و ضمن آنکه اهل نظر و فکر هم باشند به رای دوستان پیشکسوت انتخاب شوند و از بعد از انتخاب افراد اولیه زیاد شدن و یا حذف فردی از این شورا با خود این شورا باید باشد به این نحو که در شورا باید قوانینی مشخص شود که در صورت رعایت نکردن آنها، فرد از شورا حذف و نیز شورا باید وضعیت خروجی های مجموعه را همیشه رصد کند و افرادی که شایسته ی این شورا هستند را عضو شورا نمایند.

مسئول کانون :

مسئول کانون با پیشنهاد شورای سیاست گذاری و به رای اعضای فعال کانون انتخاب می شود و استیضاح آن هم به رای تایید شورا تحقق می یابد.

 

بنده به نظرم می رسد دو ساختار می توان برای کانون توحید تنظیم نمود که البته هر دو ساختار در شروط فوق مشترک می باشند و اما در ادامه ساختار هر یک متفاوت خواهد بود.

ساختار شماره یک

در این ساختار زیر مجموعه مسئول کانون سه معاونت خواهیم داشت که شامل : معاونت مالی ، معاونت علمی  هنری، معاونت اجرائیات می باشد.

ساختار شماره دو

همانطور که عرض شد در این ساختار هم شورای سیاست گذاری و نیز روند انتخاب آن و انتخاب  مسئول کانون و وظایف آنها دقیقا همان است که در ساختار پیشنهادی شماره ی یک عرض شد.

اما در این ساختار زیرمجموعه مسئول کانون چند معاونت قرار ندارند بلکه زیر مجموعه مسئول کانون گروه های کانون قرار می گیرند به شکل نمودار پایین :


در این ساختار اصل بر معرفتی بودن کانون می باشد و هدف شماره 2 مورد تاکید بیشتری قرار می گیرد.

فعالیت هایی که قبلا واحد های مختلف آن را انجام می دادند در این سیستم باید به صورت پروژه تعریف شود و در جلسات کانون ارئه گردد و تقسیم کار به صورت گروهی انجام پذیرد به این صورت که هر گروه با انتخاب خود قسمت و یا همه ی پروژه ای را بر عهده می گیرد و در میان خود تقسیم کار می کنند و تمام گروه ها می توانند و باید در تمام عرصه ها فعالیت داشته باشند در این سیستم افراد کانون هویت هایی یکسان دارند  که علاوه بر فعالیتهای درون گروهی خود هویت کانونی آنها در بر عهده گرفتن  و اجراء پروژه ها ی کانون به صورت گروهی تعریف می شود . البته این گروه ها خود ساختار معینی دارند در مورد جلسات هفتگی و فعالیت های درون گروهی و مطالعات و مباحثاتی و ... نیز نحوه ی عضو گیری در گروه و شرایط بقاء در گروه و نحوه ی حذف از گروه و ...

که در طرح گروه های تابستانی کانون توحید ارائه گردیده شد.

مقایسه دو ساختار :

بین این دو ساختار ساختار شماره ی یک همانطور که معلوم است تنها در زمینه سازی برای رسیدن به هدف شماره 3 طراحی شده است و در مورد اهداف  1 و 2 طرحی ندارد . و نیز در مورد چگونگی عضویت و بقا در کانون و نیز حذف از کانون و نیز  برنامه مشخصی در مورد خروجی های اعضا برنامه ای ندراد . ضمنا مشکلی قدیمی که در کانون همواره وجود داشته است نیز در این ساختار کما کان باقی است اینکه با تقسیم فعالیت ها تقابلی نامناسبی بین اعضا شکل می گیرد که عده ای فقط در عرصه فعالیت های یدی  دخالت می کنند و عده ای هم  فقط در عرصه فکری و علمی .

لذا باید طرحی به این ساختار ضمیمه شود تا این خلاء ساختاری جبران گردد :

پیشنهاد بنده این است که با دو امر می توان این خلاء را تا حدودی جبران نمود یک سیستم امتیاز دهی و نیز تغییر دستور جلسه کانون و الزام در شرکت در جلسات کانون .

به این نحو که هر هفته و یا دوهفته کانون باید جلساتی منظمی داشته باشد که در دو موضوع جلسه شکل می گیرد یک قسمت از جلسه بحث معرفتی آن است و قسمت دیگر فعالیت های خود کانون.

قسمت بحث معرفتی اولا باید مدت زمان مشخصی را به آن اختصاص داد مثلا حدودا 50 دقیقه الی یک ساعت ثانیا بحث معرفتی نباید خطابه و موعظه باشد و در حقیقت باید مباحثه افراد حول موضوعی ویا کتابی باشد و مسئول کانون هم در این قسمت از جلسه به عنوان عضوی از کانون مانند دیگران در جلسه شرکت می کنند و نباید حالت سخنرانی به خود بگیرد .

ثالثا باید طرح و سیر موضوعی منظمی داشته باشد.

شرکت در این جلسات باید الزامی باشد به این نحو که مثلا دو جلسه عدم حضور بدون دلیل فردی از اعضا کانون موجب حذف او از مجموعه خواهد شد و یکی از شرایط عضویت در کانون شرکت در این جلسات می باشد .

 

و امر دوم سیستم امتیاز دهی به این نحو که افراد به اندازه ی فعالیت در این جلسات در هر دو قسمت آن و نیز فعالیت هایی که مسئولیتش را بر عهده می گیرند امتیازی اعطا و یا کسر می گردد که لازم است برای این سیستم در صورت تصویب مشخص شود که دقیقا نحوه ی امتیاز دهی و مقدار امتیاز ها چقدر باشد.

در صورت اجرای این سیستم ، شرکت در برنامه های تفریحی و یا ورزشی و خدمات دیگر را می توان برای امتیازهای خاصی تعریف نمود و نیز اگر فردی امتیازش در یک محدوده ی زمانی به صفر رسید و یا از صفر رشدی نداشت باید از مجموعه حذف شود .

در این صورت افراد برای فعالیت داشتن انگیزه ی بیشتری پیدا خواهند کرد و نیز شرایط عضویت و بقا و نیز حذف در کانون واضح خواهد بود.

 

اما ساختار دوم اصل را بر رشد فکری و معرفتی در سایه کار گروهی قرار می دهد و برای هدف شماره 3 طرح جداگانه ای دارد که عرض شد باید به صورت پروژه در جلسات ارائه  شود وگروه ها خودشان مسئولیت قبول کنند البته به صورت گروهی مسئولیت قبول می شود و به صورت گروهی هم اجرا می شود.

ویژگی این ساختار آن است که در این ساختار کاملا عضویت و بقاء و حذف از سیستم واضح است چرا که خود گروه ها برنامه مشخصی برای این امر دارند ضمنا با این ساختار همه افراد در تمام زمینه ها می تواند رشد کنند و افراد لزوما یک بعدی نمی شوند و آن تقابل قدیمی که همیشه در مجموعه بود نیز رخ نخواهد داد.

ضمن این که در این سیستم افراد گروه کار گروهی را خیلی بهتر یاد می گیرند و فعالیت ها از دوش چند فرد مسئول بر گردن همه یک گروه می باشد.

در این سیستم نیز در نسبت با ساختار شمار ه یک جایگاه افراد خروجی کانون که همان گروه ها باشند مشخص تر است و از آنها در صورت دارا بودن شرایط در مسئولیت ایجاد گروهای جدید می توان استفاده نمود و حال آن که در ساختار شماره یک افراد خروجی خیلی مشحص نیست چه جایگاهی در سیستم می توانند داشته باشند البته غیر از شورای سیاست گذاری که در هر دو ساختار افراد خروجی می توانند در آن فعالیت کنند.

در این نوشتار سعی بر ارائه کلیتی از ساختار بود و بدیهی ست برای اجرای هر کدام از این دو ساختار باید به صورت ریز تر و دقیق تر قوانینی ارائه داد .

 

باتشکر

حامد یزدی