بسم الله الرحمن الرحیم
در کنار ابزارهای نظارتی قانونی و فیزیکی و یا تلاش برای ترمیم زیر ساختهای اقتصادی که هر یک مانع از ایجاد و گسترش فساد در نظام اقتصادی می شود، مسئلة نوع دوستی و رعایت انصاف در برابر سایر هم نوعان، از مسائل مهمی است که در آموزههای اسلامی بدان تأکید شده است.
توجه آموزههای اسلام به جایگاه و ملاک برتری انسانها بر یکدیگر، از عوامل اساسی برای مهار روحیة افزونطلبی، کنزورزی، رشوه خواری و سایر مظاهر مفاسد اقتصادی است؛ از منظر منابع اسلامی هیچ کس حق ندارد خود را برتر از دیگری بداند و آنچه که ملاک کمال است، تقوی[1] است که البته خدای سبحان بهترین قاضی برای تعیین مقام و درجة هر فرد در برابر این معیار إلهی است. بر این اساس کسی حق ندارد با پیش داوری به برتری خود حکم کند و در نتیجه خود را در روابط اقتصادی و اجتماعی، مالک منافع خاص و ویژه بداند. امیرالمؤمنین علی علیه السلام در نصایحی خطاب به مالک اشتر در مورد مردم فرمودند: فَإِنَّهُمْ صِنْفَانِ إِمَّا أَخٌ لَکَ فِی الدِّینِ وَ إِمَّا نَظِیرٌ لَکَ فِی الْخَلْق(مستدرک الوسائل،ج:13،1363،ص161). در جامعة اسلامی آحاد جامعه در روابط اجتماعی و اقتصادی با توجه به آگاهی از مقام و منزلت انسانی خود،
جواد ارباب
