طبیعت شیطان و بازگشت او به طبیعتش
(سوالی وجود دارد) و آن این است که این شیطان که وجودش براى زندگى و سعادت بشر و براى اینکه بشر راه اختیارى خودش را طى کند ضرورت دارد، خودش براى خودش چطور [است؟] این مطلبى است که البته قرآن آن را توضیح نداده است و شاید هم اصلا توضیح دادنى نباشد. قرآن مىگوید که طبیعت شیطان طبیعت آتشین است «خَلَقْتَنِی مِنْ نارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طِینٍ» و مىگوید اساسا شیطان مثل انسان نیست که در او تمایلات مختلف باشد، بلکه در او جز همان تمایل به مسائل مربوط به شهوات و همانهایى که ما به اصطلاح «بدى» مىگوییم- که بدى نسبى است- چیز دیگرى وجود ندارد. بسیار خوب، شیطان به اصل خودش ملحق مىشود که همان جهنم است؛ حال آیا در جهنم همانطور که اگر یک انسان برود معذّب است، او هم معذّب است؟ یا بهشت او همان جاست؟ این دیگر رازى است که کسى که مىگوید إِنِّی کَفَرْتُ بِما أَشْرَکْتُمُونِ [در جهنم چه حالى دارد!]
مولوى داستان خیلى عجیبى را آورده که بسیار شیرین است. مىگوید معاویه خواب بود، شیطان آمد بیدارش کرد و گفت: نماز دارد قضا مىشود، بلند شو نمازت را بخوان! معاویه گفت: تو دیگر چرا دعوت به نماز مىکنى؟! (قصه خیلى مفصل است و آخرش به سرشکستگى معاویه تمام مىشود) شیطان گفت تو تازه خدا را شناختهاى، ولى ما از قدیم مىشناختیم:
ما هم از مستان این مِى بودهایم ساکنان درگه وى بودهایم
آب رحمت خوردهایم اندر بهار روز نیکو دیدهایم از روزگار[1]
محمد طاها دلیری
[1] مجموعهآثاراستادشهیدمطهرى، ج4، ص: 279
پیشاپیش عید سعد غدیر خم را به شما تبریک میگم.
از شما دعوت میکنم تا در ختم ناد علی (ع) در روز عید غدیر شرکت کنید.
و
برای ختم صلوات در شب جمعه هم منتظرتون هستم.
التماس دعا