جامعه نیز به مثابه انسان نیازهایی دارد که در بقا و استحکام آن تاثیرگذار است. یکی از نیازها شادیها و حزن های اجتماعی است. چگونگی تبلور این پدیده اجتماعی ریشه در فرهنگ و سنت های جامعه دارد. در فرهنگ شیعه یکی از ویژه ترین مراسمات اجتماعی، مراسم عزاداری امام حسین علیه السلام است. مراسمی که هر شیعه ای با سبک و سیاق آن آشناست.برای درک عمق اثرگذاری این مراسم در صدد مقایسه این مراسم که به نوعی نماد احساسات اجتماعی جامعه ماست با موارد مشابه (از جهت احساسات اجتماعی) برآمدیم.
یکی از تجمع های فرهنگی که به صورت هر ساله در 21 ژوئن در فرانسه برگزار می گردد جشنواره " فت دولَ موزیک" "fete de la musique" است. بیشتر ایرانی هایی که برای اولین بار این مراسم را دیده اند از نظر شکلی به تشابهاتی از این مراسم و مراسم تاسوعا و عاشورا اشاره می کنند. در این مراسم افراد با گروه ها به همراه ابزارهای موسیقی خود به خیابان آماده و شروع به نواختن کرده و در خیابان های شهر به حرکت در می آیند. مردم بسیاری نیز در دو طرف خیابان اجتماع می کنند و این دسته ها را تماشا می کنند. مراسم شبیه به دسته های عزاداری امروزه است بویژه آن دسته ها که گروه های موسیقی (تبل، نی،شیپور،سنج و...) همراهیشان می کنند. این مراسم که کمتر از 35 سال قدمت دارد اکنون در 110 کشور جهان رواج یافته است.
اگر چه محور مراسمات عاشورا حزن و حماسه است و محور اینگونه مراسم غالبا شادی و سرخوشی است؛ اما مشاهده می شود که چطور این قابلیت وجود دارد با بی توجهی به محتوا، این دو مراسم بر هم تطبیق شوند! در مراسم عزاداری امام حسین حزن ما پلی است که خود را در وسط معرکه ببینیم و واقعه کربلا را برای خود ترسیم نماییم، با خود حسابرسی کنیم که در کدام جبهه ایم. با پیروی از آن حضرت در عمل و ورود به آن جبهه، به شهودی ما فوق بشری برسیم. همانطور که شادی ما برای جشن های دینی مان هم همینگونه است. جمع شدن ما به خلاف غربی ها برای سرگرمی و بی خبری و سرخوشی نیست. البته نفی نمی کنیم که ممکن است در آن مراسمات هم چه در شادی سالم و چه غم سالم روح لطیف شود، اما لطافت روح بدون الگو، بی جهت و بی ثمر خواهد بود.
جواد
