مشق توحید

سلام
سخن بسیار دقیق و عمیقی است البته هر یک از این دو نوع به جای خود قابل استفاده است یعنی اگر فردی هنوز توان مقابله با خطرات را ندارد تقوای دفاع مناسب اوست اما نباید فراموش کند که ناقص است و نباید به مکان فعلی اش راضی شود.البته به نظر نمی رسد منظور از شهید و حاج آقا از تقوای ستیز این باشد که فرد به عمد خود را در محیط گناه آلود بیاندازد بلکه منظور این است که اگر وظیفه اقتضا کرد که به خیابان خیام برود از ترس به گناه افتادن شانه خالی نکند و با تقوای ستیز در آنجا حاضر شود.

هو
سلام
- خوب است معنای تقوا و نقش آن را در تقوای دفاع و تقوای ستیز توضیح بدهید.

- به نظرم می رسد تقوای دفاع همان ورع است یعنی انسان شرایط را طوری برای خودش بچیند که مرتکب گناه نشود و اینچنین از خود در مقابل شیطان دفاع کند.
و تقوای ستیز نیز همان امر به معروف و نهی از منکر است. البته تقوای ستیز تقوای دفاع را دل خود دارد. چرا که ستیز بدون دفاع نمیشود و در جایی که تقوای دفاع نباشد، تقوای ستیز یعنی امربه معروف جایز نیست. پس با این توضیح به نظر حرف محمدآقا صحیح نیست. یعنی هیچگاه برای کسی که تقوای دفاع ندارد و به گناه می افتد وظیفه نیست تا به خیابان خیام برود و با تقوای ستیز در آنجا حاضر شود.

- این تغییر اصطلاح در تقوای ستیز این نکته را گوشزد می کند که امربه معروف نیز خود مصداقی از تقواست. یعنی ما باید دیگری را امر به معروف کنیم برای خودمان. برای تقوای خودمان.

سلام حسام جان
یا شما منظور بنده را نفهمیدی یا من منظور شما را.بنده عرض کردم لزومی ندارد کسی بدون اینکه وظیفه اش اقتضا کند به صرف داشتن تقوای ستیز به خیابان خیام رود چه برسد به کسی که تقوای دفاع هم ندارد.
نکته دیگر اینکه تقوا چنان که از آیات قرآن هم فهمیده می شود از صفات قلب است ملکه ای در جان انسان اما امر به معروف مربوط به عمل ظاهری است پس دو امر متابین بوده و نمی توانند مصداق یکدیگر باشند اما اگر بفرمایید امر به معروف اثر تقوا است امری صحیح و قطعی به نظر می رسد.
ارادت
یاعلی

سلام
از نظر کسی که این تقسیم را میکند مطمئنا حضرت امیر (ع) قهرمان تقوای ستیز است لکن نقل شده است که حضرت درزمان جوانیشان با اینکه درسلام بر دیگران سبقت میگرفتند نسبت به خانمهای جوان تقدیم به سلام نمیکردند.
تقوا را نباید عملی سلبی و منفعلانه معنی کرد (همانگونه که بارها عرض شده است) تقوی معنای واحدی دارد و اقتضای آن به تناسب وظیفه عمل کردن است . انسان همانگونه وظیفه اصلاحی نسبت به محیط اجتماعی دارد، وظیفه دارد خود را در معرض گناه قرار ندهد و از مکر شیطان فارغ ننشیند و به ایمان و تقوای خود مغرور نشود . لذا حضرت امیر(ع) فرمودند:.... بگویید خدایا به تو پناه میبرم از لغزشگاههای فتنه ها. در تقسیم بندی مفاهیم دینی باید مستندات دینی ارائه شود وگرنه ممکن است مطالبی به تناسب سلیقه یا انگیزه خاصی (مانند انگیزه هایی که در اول انقلاب بود) به دین نسبت داده شود.

به نظر می رسد باید بین گناهان مربوط به شهوت جنسی و گناهان دیگر تفکیک قائل شد. به نظر می رسد در مورد گناهان مربوط به شهوت جنسی آن چه که تقوای ستیز نامیده شد نه تنها مذموم نیست بلکه ممدوح است. چرا اسلام تأکید دارد زن و مرد نامحرم در اتاق دربسته باهم تنها نباشند؟
راه عشق امسال - مطلب من - شماره 9: پیامبر گرامی اسلام: بین مردان و زنان (نامحرم) فاصله و جدایی بیندازید (تا کمتر با یکدیگر برخورد داشته باشند) زیرا هنگامی که مردان و زنان با هم تماس داشته باشند و رودرروی یکدیگر قرار گیرند جامعه به دردی مبتلا خواهد شد که درمان نخواهد داشت. (مرآت النساء ص140)
خوب دقیق شویم و ببینیم که پیامبر راه درمان ولنگاری و بی¬حیایی را در دور کردن زنان و مردان از هم می¬دانند یعنی باید برخورد و ملاقات این دوقشر با هم کم شود، نه آن که با هم رفت و آمد داشته باشند و در کنار هم بنشینند و مظاهر فساد و تحریک شهوت را ببینند و زمینه¬ی گناه و ابتذال فراهم باشد و بعد بگوییم: باهم ارتباط نداشته باشید و چشم چرانی نکیند. به قول یک بنده¬خدا: یه حرفی بزن با عقل جور دربیاد؟
اگر این دو قشر با هم رفت و آمد داشته باشند و درکوچه و خیابان و محل کار و مدرسه و دانشگاه و ... هر روز و هر لحظه نگاهشان به هم بیفتد هیچ مشکلی حل نمی¬شود و هیچ دردی دوا نمی¬شود و هیچ شخصی و هیچ دولتی نمی¬تواند این وضع آشفته و نابسامان را اصلاح کند و این گرفتاری را برطرف سازد.
توصیه رسول الله را جدی نگیریم همان طور می¬شود که ایشان گفتند: دردی که دوایی برایش نداریم. (انتهای نقل قول از راه عشق)
اما در مورد سایر گناهان به نظر می رسد این طور نباشد. شهیدمطهری در بخش «تقوا»ی کتاب ده گفتار نقل می کردند که در قدیم الایام بعضی از این خشک مغزها برای این که گناهان مربوط به زبان را انجام ندهند داخل دهان خود سنگریزه می ریختند. قطعا این روش درست نیست.

اصلاحیه: در خط دوم نظرم منظورم تقوای دفاع بود که اشتباهی حواسم نبود.

بسم الله الرحمن الرحیم
سلام
کلمه تقوی که در قران و معارف دینی بسیار روی آن تاکیده شده است از چهت لغوی از ماده وقی به معنای حفظ کردن و مواظب کردن است. به این ترتیب تقوا یعنی خود نگهداری و حفظ خود می باشد .
سوالی که باید روی آن فکر کرد این است که مواظبت در برابر چه کسی است . در تعابیر دینی معمولا به صورت تقواالله بکار می رود یعنی این مواظبت و خود نگه داری از خدا است.
سوال دیگر این است که این خود نگه داری از چه چیز خدا است یعنی خدای رحیم آیا به ما آسیبی می زند که خود را از حفظ کنیم از سویی این خود نگه داری به چه صورت است؟
در پاسخ به سوال اول باید گفت خداوند رحیم خداوندی است که دارنده همه کمالات است . عادل است . هیچ گاه ظلم نمی کند .او عالمی را خلق کرده که در آن رحمت اش بر غضب و خشمش سبقت دارد (یا من سبقت رحمته علی غضبه) .
نکته ای که وجود دارد این است که خداوند این عالم را براساس نظام اسباب و مسببات خلق کرده است و در این نظام بعضی از اعمال انسان آثار سوئی را به دنبال دارد گناه و نافرمانی الهی یعنی حرکتی در خلاف جهت روند عالم.
این خود نگه داری به کنترل نفس است البته این کنترل براساس دستوراتی که خدا داده است به عبارت دقیق تر توسط یک سری ریاضت های شرعی که البته دارای درجات مختلفی می باشد. و انسان برای رسیدن به هر درجه باید در جات قبلی را در خود ملکه کرده باشد. درجه ی اول آن انجام واجبات و ترک محرمات می باشد.
با توجه به این مقدمات طولاتی به نظر می رسد تقوا معنایی اعم از دو معنای بیان شده دارد و به عبارت دقیق تر این کنترل نفس گاهی اقتضا می کند که به دیگران امر به معروف و نهی از منکر کنیم که البته آن نیز باشرایط خاص خودش می باشد از جمله این که احتمال تاثیر بدهیم خطربرای خودمان نداشته باشد (در بعضی از امور مثلا در جایی که مصالح بزرگ تری مانند حفظ اسلام در میان باشد حتی فداکاری و ایثار جان واجب می شود مانند امام حسین)و... که تفصیل آن در رساله های عملیه آمده . همچنین کنترل نفس گاهی اقتضا می کند که ما سلام ندهیم مانند اقدام امیر المومنین علیه السلام و یا خودمان را در چراگاه های شیطان که گاها در روایات از آن تعبیر به قحم می شود نیاندازیم.

بسم هو
میزان "قرآن و علی علیه السلام" است

از سیره آن بزرگواران باید آموخت. حال که آنان حضورشان برای ما قابل لمس رویت نیست باید از رفتار نواب عام آن بزرگواران آموخت.

چون آنان در محضرستند.

البته جای شرمندگی است، بین علما حرف زدن، باشد که این بی ادبی حقیر را ببخشند.

با سلام
همانطور که از مطلب آقا احسان معلوم می شود ما اصلا دو تقوا نداریم بلکه این تقسیم بنابر تغییر شرایط خارجی است که برای فرد پیش اومده و ربطی به معنای تقوا ندارد
و با توجه به معنای دقیقی که اقا احسان می فرمودند که تقوا پروا داشتن در برابر امر عظیم است تمام مصادیق آن روشن است و نیازی به این تفاصیل نداریم
در نتیجه این تفصیل آقا محسن بی دلیل است
واما آقا طه : ما که نفهمیدیم شما بعد از این مقدمات طولانی که گفتید معنای تقوا اعم از این دو است یعنی معنایی گسترده تر دارد؟ اما در ادامه وقتی می خواهید انواع آن را بشمارید همان دو را مثال می زنید . من که متوجه منظور شما نشدم
آقا سید به نظرم مسئله ی مطرح شده در متن هم همین سوال است که از سیره ی اهل بیت و قرآن و یا به قول شما نواب عام کدام تقوا برتر و یا اصلا معنای تقوا از این منظر چیست ولی شما کانه صورت مسئله رو تکرار کردید البته تا اونجایی که من فهمیدم

بسم هو

برادر حامد مطلب حقیر را دوباره مطالعه بفرمایید.
نکته داخل کلمات آن است.

چندبار دیگه هم خوندم ولی با عرض شرمندگی بازهم نفهمیدم اگه واضح تر بتونید بگید استفاده می کنم و بهتر می تونم کلام شما رو نقد و یا تایید کنم.

برادر حامد مگر آقارسول میفرماید که تقوا دو معنا دارد؟ در ضمن اگر هم حرف شما در رابطه با تقسیم تقوا به سبب عوامل خارجی را بپذیریم باز هم با حرف آقا رسول تنافی ندارد آقارسول نیز همین حرف شما را محقق کرده است. "از نظر شهید بهشتی تقوا بر دو قسم است:..."
البته اگر حرفهایتان را درست متوجه شده باشم.

مهدی جان سلام بنده نگفتم آقا رسول چون سخن از ایشان نیست ولی کسی که این طور تقوا را تقسیم می کند ظاهرا می خواهد بگوید و دو گونه تقوا داریم و دو تا یعنی دوتا که غیر هم اند
و برای تایید سخنم این که اگر تقوا را دو تا نکنیم نمی توانیم از خوب بودن و یا بد بودن هر یک سخن بگوییم
البته برای تقوا می توان درجات و مراحلی ذکر کرد که این دیگر تقسیم نیست و در ضمن از ظاهر متن بر نمی آید شهید و یا کسان دیگر بخواهند برای تقوا دو مرحله بشمارند
و واضح اگر معنای تقوا را واحد بدانیم و در اثر عوامل خارجی عملکرد ها را متفاوت بدانیم دیگر دلیل ندارد بگوییم دو نوع تقوا داریم ویا صحبت از برتری یکی در برابر دیگری سخن بگوییم

سلام به همه
ضمن تشکر از کسایی که متن و خوندن ، چه نظر دادن چه ندادن
به نظر من منظور از این تقسیم دو نوع بودن تقوا نیست بلکه منظور بروز بیرونی(کارکرد) تقواست و خود تقوا مفهوم و امری واحد است. در این مورد می توان تشبیه به سلاح نمود مثلا شمشیر، از شمشیر هم می توان به عنوان یک وسیله دفاعی برای جلوگیری از حملات و محفوظ ماندن از خطر کرد هم می توان از آن برای حمله و از بین بردن خطر استفاده کرد شق سوم نیز استفاده ترکیبی از آن است یعنی ضمن دفاع از خود به طرف مقابل ضربه وارد کنیم.
حالا ،تقوای دفاعی مانند این می شود که ما شمشیر را به کمر خود می بندیم و دشمنان با دیدن آن یا به ما تعرض نمی کنند یا اگر به ما حمله هم کنند با آن از خود دفاع می کنیم و آنها را از خود دفع می کنیم
اما تقوای ستیز این گونه می شود که با همان شمشیر از مهلکه ها دوری نکنیم و برای احقاق حق بجای اینکه منتظر شیم دشمنان به ما حمله کنند تا ما دفاع کنیم خود به ستیز آنها رفته آنان را از تعرض به محدودهایمان باز میداریم ضمن اینکه در همین حین از خود نیز دفاع می کنیم و به این ترتیب جلوی گستاخی و جرات دشمنان گرفته می شود
یا به بیان دیگر تقوای دفاع بیشتر جنبه شخصی پیدا می کند ولی تقوای ستیز ضمن در بر داشتن این مزیت جنبه عام نیز پیدا می کند و نفغش علاوه بر شخص به افراد دیگر هم می رسد
و من الله توفیق

با گفتگو های انجام شده امر دیگر برای من وضوحش را از دست داد.با خود می اندیشیم نکند علاوه بر اینکه آن معنای واحد تقوا خود را در شرایط مختلف به اشکال مختلف بروز می دهد نسبت به افراد و روحیات متعدد نیز شاید تفاوت باشد. الان وظیفه من هست که در جایی نسبت به مسئله ای امر به معروف کنم حال از ترس افتادن به گناه این کار را نمی کنم آیا این از تقوای من است یا از بی تقوایی من؟لطفا دوستان راهنمایی کنند.
در ضمن شاید منظور شهید هم از تقسیم بندی تقوا، تقسیم بندی لغوی آن باشد و هر دو را مورد تایید شارع نداند!از آقا رسول که شروع کنند بحث بودند خواهش می کنم آدرس مطلب شهید را بیابند تا بتوانیم استفاده بیشتری بکنیم.
شادی روح شهید بهشتی و شهید مطهری و علامه بزرگوارحضرت آیت الله علامه طباطبایی سه صلوات ختم بفرمایید.
یا علی

گرچه بنده در نظر گذشته ام گفته بودم مانعی ندارد تقوا درجات مختلفی نسبت به افراد مختلف که خلوص متفاوتی دارند داشته باشد اما بعد از تامل به نظرم می رسد تقوا در اخلاق کف و پایین ترین مرحله و یا اولین مرحله ی شروع متخلق شدن باشد و آن به قول آیت الله جوادی آملی در درس اخلاقشان : رعایت تقوا همان انجام واجب و ترک حرام و ملزم به مستحبات و ترک مکروه است.
و مراحل بالاتر برای افرادی است که والاترند و بزرگتر و آن در لسان قرآن تقوا نام ندارد بلکه احسان و بعد از آن مخبتین اند (رجوع شود به کتاب اخبات آقای صفایی حائری)
و به نظرم تذکر آقا احسان مهم است که در عناوین دینی باید از کلام ائمه و قران استفاده شود و تقوا غیر ا از معنای اصطلاحی آن مطئنا مورد نظر نیست

سلام آقا رسول
بنده امروز هر چه در مجموعه آثار شهید بهشتی سرچ کردم مطلبی با عنوان تقوای ستیز و دفاع پیدا نکردم.
احیانا با مطلب تقوای ضعف و قوت شهید مطهری اشتباه نشده؟
ایشان در گفتار تقوا از کتاب ده گفتار با تفصیل بیشتری این مطلب رو توضیح دادند

با سلام
بعضی از دوستان تقاضای منبع کردن،حاج عباس آقا قرارشده منبع و به من معرفی کنند به محض گرفتن خدمت دوستان ارائه می کنم اما خودم با ی جستجوی ساده ی سخنرانی از ایشان در مورد تقوا پیدا کردم که نزدیک به موضوع بود(تبیان). که آدرسش http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=73064&categoryID=6055

سلام
ممنون از آقا رسول فایل صوتی را گوش دادم واستفاده کردم.همانطور که دوستان گفته بودند شهید تقوا را تک معنایی می دانستند و به معنی خود کنترلی و درنظر گرفتن خدا و پرهیز از زیر پا گذاشتن وظیفه. که نمود عملیاتی آن سلبی دارد و ایجابی.یعنی کاری را نکن و کاری را بکن و ایشان با معنی رایج آن که فقط حاوی سلب است که تقوا یعنی «پرهیز کن» مخالف است و آن را قرآنی نمی داند.
به نظر من تقوا امری مشکک است که فردی از آن بیشتر بهره برده و فردی کمتر.آن که از ترس افتادن به گناه امر به معروف نمی کند درجه تقوای ضعیفی دارد.البته همانطور که قبلا گفته بودم این بیان شهید اصلا به معنای اختلاط بی مورد با نامحرم (مثلا) نیست.مدار وظیفه است.
یاعلی

مخلصیم